Sesamos, Amastris, Samastro ve son adıyla Amasra… Fatih Sultan Mehmet'in şehri izlerken lalasına "Lala! Çeşm-i cihan bura mı ola?" diye sorduğu diyar burası. Hititlerden başlayarak birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış, Karadeniz'in uyuyan prensesi.

Birbirinden farklı küçük taşların renkleri de göz önüne alınıp bir araya getirilerek resmedilmesidir mozaik. Kökeni milattan önce üçüncü binyıla kadar uzansa da bugün bildiğimiz anlamdaki mozaiklerin temeli özellikle taban süslemelerinde Mısırlılar tarafından atılmıştır. Kimi zaman bir av sahnesi, kimi zaman bir aslanın ceylanı yakalayışı, kimi zaman Dionysos'tan Zeus'a, kahramanları tanrılar olan törenler…

Yılların ve anıların biriktirdiği Gavur Dağları’nın kuytusunda bir zirvedir o: Abdal Musa Tepesi.

Yüzyıllar sayısız değişim ve dönüşümü seyrederken, gökle yerin arasında sonsuzlukta asılı kalanlar var. Onlar geçmişin sırlarını açığa çıkaran aynalar gibi, maddenin mânâ bulmuş hali. Onlar devirlere yön vermiş imparatorlukları etkilemiş eserler… Mücevherler!

Topraklarımızın demirbaşı, sofralarımızın vazgeçilmezi... Bu toprakların buğdayın anavatanı olarak görülmesi tesadüf değil. Göbeklitepe kazılarındaki buluntular buğdayın ilk kez bu coğrafyada yetiştiğini ortaya koyar. Karacadağ ve çevresindeki öncü buluntuların yanı sıra Diyarbakır Çayönü ve Kayseri Kültepe’deki kazılar da küplerin içinde buğday taneleri muştular.

Eskilerden gelen adı başşehir, saray… Buranın saklı hazinesi ise biricik Ünye.

Bodrum, Bodrum… Adına şiirler, şarkılar yazılmış, kalbini orada bırakanların nice olduğu, cennetin yeryüzündeki bir parçası… Herodot’a göre dünyanın en güzel iklimine ve gökyüzüne sahip yeri.

Bir divan şiiri olur kuşlar, âşık olurlar ve sevgilinin saçları gibi dolanırlar bir camiye. Hem gül hem bülbül… Avlularda dönerler pervane misali. Dönerler de bir yere konamazlar. Yüzyıllardır kondukları ağaçları, evleri, duyguları yerlerinde bulamazlar. Bulduklarında da istenmezler. Bu ülkede bir çingenedir kuşlar, camiler de dâhil.

Yedi bin yıllık mimari devinim hiç korkmamış eskimekten. Türkmenlerin “Kara Amid”inden, Arapların “Diyaru Bekr”ine, tüm misafirperverliğiyle, karşısına çıkan farklı tarihleri kültür mirasına katarak gelmiş.